Doanh nghiệp thép lao đao khi bị Mỹ cáo buộc lẩn tránh thuế

Theo thông tin từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) vào tối ngày 11/12, cơ quan này đã nhận được quyết định sơ bộ về vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá (AD) và thuế chống trợ cấp (CVD) đối với thép carbon chống ăn mòn (thường được gọi là tôn mạ) và thép cán nguội nhập khẩu từ Việt Nam của Bộ Thương mại Mỹ (DOC). Theo đó, VSA cho biết sẽ phối hợp với Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) cùng với các doanh nghiệp trong việc theo dõi diễn biến tiếp theo của vụ việc.

Bên cạnh đó, phía VSA cũng nói sẽ có kế hoạch hành động nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước, đảm bảo phù hợp với các quy định tại các hiệp định có liên quan của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Ngoài ra, VSA cũng đưa ra khuyến nghị với các doanh nghiệp sản xuất thép Việt Nam là cần giữ vững đạo đức kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp, phối hợp tích cực với DOC khi cơ quan này thẩm tra tại chỗ.

Bắt đầu từ năm 2015, hai sản phẩm nói trên của Trung Quốc đã được Mỹ khởi xướng điều tra để áp thuế AD và CVD. Năm ngoái, tôn mạ màu của Trung Quốc chính thức bị áp thuế AD là 199,43% và CVD là 39,05%. Thép cán nguội xuất xứ từ Trung Quốc cũng được áo mức thuế AD là 265,79% và CVD là 256,44%.

Việc Mỹ cáo buộc thép Việt lẩn trốn thuế khiến các doanh nghiệp thép trong nước gặp nhiều khó khăn. Ảnh minh họa

VSA cho rằng, trong quy trình sản xuất khép kín của một nhà máy sản xuất thép dẹt hiện đại thì sản xuất thép cán nguội và thép tôn mạ của Việt Nam là những công đoạn rất quan trọng. Các doanh nghiệp trong nước đã đầu tư hàng trăm triệu USD để xây dựng dây chuyền sản xuất thép cán nguội và mạ kẽm với các thiết bị máy móc, dây chuyền sản xuất từ các nhà cung cấp thiết bị tiên tiến hàng đầu thế giới.

Thông thường, để sản xuất được tôn mạ kẽm hoặc mạ lạnh là thành phẩm cuối cùng (sau khi thêm công đoạn phủ màu, hoặc gia công xẻ băng), các doanh nghiệp trong nước sẽ dùng nguồn nguyên liệu nhập khẩu là thép cán nóng (HRC) hoặc nguồn nguyên liệu trong nước (sau khi đã trải qua hàng loạt công đoạn)

Trong đó, công đoạn cán nguội là một bước quan trọng trong dây chuyền cán thép dẹt, khiến giá thành sản phẩm có giá trị gia tăng từ 30-40%.

Vì vậy, theo VSA, điều này cũng có nghĩa là cán nguội hoàn toàn không phải là khâu "gia công hay lắp ráp" mà là "một sự chuyển đổi căn bản" để tạo ra sản phẩm mới với những tính chất ưu việt hơn so với thép cuộn cán nóng (cả về độ dày, dung sai kích thước, chất lượng bề mặt, cấu trúc tế vi, cơ tính...). Hơn nữa "sự chuyển đổi triệt để" này cũng được thể hiện trong việc chuyển dịch HS code hàng hóa.

Cũng theo VSA, từ trước đến nay, phía Mỹ không đưa ra quy định cụ thể nào về hàm lượng giá trị gia tăng của hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, do đó việc nước này đưa ra cáo buộc điều tra nói trên sẽ khiến các doanh nghiệp xuất khẩu gặp không ít khó khăn khi bị đánh thuế chung.